W świecie ziołolecznictwa, kora dębu jest jednym z najbardziej cenionych surowców. Jej zdolności do leczenia stanów zapalnych i ściągania tkanek czynią ją wyjątkowym elementem naturalnej medycyny. Zawarte w niej biologicznie aktywne substancje mogą zadbać o naszą skórę, a bezpośrednio pochodzą od zdrowych, młodych dębów szypułkowych i bezszypułkowych.
Typowym przedstawicielem flory klimatu umiarkowanego jest właśnie dąb, który jest najważniejszym drzewem liściastym w Polsce. Jego charakterystyczne cechy, takie jak palczaste liście i brązowe żołędzie na długich szypułkach, są łatwo rozpoznawalne. To piękne i mocne drzewo jest cenne zarówno w przemyśle meblarskim, farmacji, jak i ziołolecznictwie, gdzie najczęściej wykorzystuje się korę dębu.
Kora dębu ma różne odcienie barwy – od bladoszarej do ciemnobrązowej. Na młodych drzewach jest gładka, ale z wiekiem pokrywa się regularnymi bruzdami. Grubość kory może dochodzić do kilku centymetrów, a u najstarszych okazów nawet do kilkunastu. Ziołolecznictwo korzysta jednak z młodej kory, pozyskiwanej z pni i gałązek, której grubość wynosi zaledwie kilka milimetrów. Jej barwa waha się od jasnobrunatnej do czerwonobrunatnej, a czasami na jej powierzchni można zauważyć srebrzyste lub zielonkawe naloty. Po zebraniu, młodą korę suszy się, rozdrabnia i dystrybuuje w postaci saszetek do zaparzania. Wykorzystuje się ją również w farmacji i kosmetyce, tworząc na jej bazie różne preparaty takie jak żele, szampony do włosów, mieszanki ziołowe, naturalne dezodoranty i maści.
Właściwości lecznicze kory dębu wynikają głównie z zawartości garbników – naturalnych substancji bioaktywnych, które pełnią funkcję ochronną przed szkodnikami, bakteriami i grzybami. Ta substancja jest obecna nie tylko w korze, ale także w drewnie, gałęziach i liściach drzew. Kora dębu jest liderem na liście surowców bogatych w garbniki. Dodatkowo zawiera ona inne aktywne substancje takie jak trójterpeny, kwasy fenolowe, żywice, flawonoidy i substancje mineralne.
Ze względu na silne działanie, korę dębu powinniśmy stosować z umiarem, zwłaszcza w przypadku leczenia dolegliwości wewnętrznych. Napar z kory dębu przygotowujemy zalewając jedną płaską łyżeczkę kory szklanką wrzątku. Jest ona cennym środkiem odtruwającym, łagodzi bóle żołądka i wzdęcia, reguluje pracę jelit i wspomaga trawienie. Podobne właściwości posiada orzech włoski. Ekstrakt z kory dębu jest często stosowany w środkach przeciwbiegunkowych, dzięki garbnikom katechinowym, które wzmacniają barierę błony śluzowej jelit i zmniejszają przepuszczalność wody.