W niektórych sytuacjach, podatek nałożony na budowle o powierzchni kilkunastu metrów kwadratowych zlokalizowane w ogrodzie może być wyższy niż ten nałożony na domy o powierzchni stu metrów kwadratowych. Takie anomalie są możliwe ze względu na obecne regulacje prawne, które pozwalają na nałożenie dziesięciokrotnie wyższego podatku na budowle znajdujące się w ogrodzie w porównaniu do domów mieszkalnych.
Wiele samorządów stara się unikać potencjalnych konfliktów z obywatelami poprzez ustalanie stawki podatkowej dla takich budynków na bardziej korzystnych warunkach. Pismo do Ministerstwa Finansów zostało skierowane przez Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, pytając czy resort widzi potrzebę zmiany ustawowych proporcji opodatkowania między budynkami mieszkalnymi a innymi budowlami.
Problem z wysokimi stawkami podatku od budynków gospodarczych
Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich otrzymało list od obywatela dotyczący problemu z wysokim podatkiem od nieruchomości nałożonym na tzw. budynki gospodarcze. Autor listu zauważył, że budynki takie jak szopy, altanki czy schowki, które są częścią infrastruktury ogrodowej, mogą być obciążone dziesięciokrotnie wyższym podatkiem w porównaniu do domów mieszkalnych.
Podatnik mieszka w Olsztynie i posiada na swojej działce dom mieszkalny oraz budynek gospodarczy służący do przechowywania sprzętów domowych i narzędzi ogrodowych. Zgodnie z uchwałą Rady Miasta Olsztyna z 25 października 2023 roku dotyczącą stawek podatkowych na rok 2024, stawka podatkowa od budynku mieszkalnego wynosi 1,15 zł za metr kwadratowy powierzchni użytkowej, natomiast dla pozostałych budynków wynosi 11,17 zł za metr kwadratowy powierzchni użytkowej.
Absurdalna sytuacja w ustawowym opodatkowaniu budynków
Skarżący obywatel zwraca uwagę, że altany działkowe oraz budynki gospodarcze o powierzchni do 35 metrów kwadratowych są zwolnione z podatku od nieruchomości. Budynki te pełnią funkcję infrastruktury ogrodowej na rodzinnych ogrodach działkowych. Skarżący nie jest w stanie zrozumieć, dlaczego budynki o podobnym przeznaczeniu na działkach przeznaczonych do zabudowy mieszkaniowej są obciążone wysokim podatkiem, podczas gdy te znajdujące się na działkach ogrodowych są zwolnione z podatku.
W wielu przypadkach ukształtowanie stawek dla budynków mieszkalnych i gospodarczych powoduje, że podatek od niewielkich szop może być wyższy niż podatek od dużych domów mieszkalnych. Na przykład właściciel szopy o powierzchni 20 metrów kwadratowych zapłaci wyższy podatek (223,40 zł przy maksymalnej stawce) niż osoba posiadająca dom o powierzchni 100 metrów kwadratowych (115 zł przy maksymalnej stawce).
Czy Ministerstwo Finansów widzi potrzebę zmiany przepisów?
Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich zwróciło się do Ministerstwa Finansów z prośbą o wyjaśnienie ustawowego ukształtowania maksymalnych stawek podatkowych od budynków gospodarczych, które są dziesięciokrotnie wyższe od tych dla budynków mieszkalnych. Biuro pyta również, czy ministerstwo widzi konieczność zmiany proporcji opodatkowania między budynkami mieszkalnymi a innymi budowlami.